Rok temu, po ogłoszeniu orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego w sprawie aborcji, po Polsce przetoczyły się protesty na ogromną skalę. Na demonstracje stawiły się nie tylko osoby działające na rzecz feminizmu czy aktywistki i aktywiści z różnych środowisk, ale też osoby niemające dotychczas wiele wspólnego z działaniami politycznymi czy społecznymi. I to one interesują mnie najbardziej. Kim są osoby dotychczas niezaangażowane, a protestujące po orzeczeniu TK? Co sprawiło, że dołączyli do strajku i co dzieje się z nimi teraz? Odkryli w sobie jakiś aktywistyczny pierwiastek, stali się nieposłusznymi obywatelami, walczą za inne istotne dla nich sprawy? A może wręcz przeciwnie – po pierwotnym wybuchu ich zaangażowanie ucichło, a wraz z opadającymi emocjami w mediach usunęli nakładkę na facebookowe zdjęcie profilowe i przestali śledzić temat?

Wyobraź sobie przeciętną Kowalską. Kowalska pracuje, gotuje i sprząta. Czasem coś poczyta, czasem coś obejrzy. Czasem spotka się ze znajomymi (czasem, bo pandemia, wiadomo). Na wybory chodzi, ale raczej nie interesuje się polityką. Dla społeczeństwa robi tyle, że raz w roku wspiera WOŚP i że nie wyrzuca papierków na ulicę. W październiku coś ją oburzyło, poruszyło, wkur**** (bo przecież nie „zdenerwowało”). Teraz zdziera sobie gardło na demonstracjach, jeździ samochodem z błyskawicą na oknie i rozdaje sąsiadom przypinki z parasolką. W protesty zaangażowała też swojego męża, który nie tylko zapewnia jej wsparcie, ale sam szuka informacji o miejscach i godzinach manifestacji. Podczas wystąpienia opowiem o Kowalskich trochę więcej. O tym, dlaczego protestowali i jakie wynieśli doświadczenia z protestów. O tym, czy zaczęli angażować się w akcje na rzecz innych spraw, takich jak prawa mniejszości czy ochrona środowiska. Spróbuję odpowiedzieć na pytanie, czy wydarzenia po orzeczeniu Trybunału Konstytucyjnego to jednorazowy wyraz niezadowolenia, czy oznaka rosnącej świadomości obywatelskiej. Czy były oznaką ogólnego buntu czy sprzeciwu w sprawie aborcji? Czy była to tymczasowa mobilizacja czy część większego ruchu społecznego? Czego możemy spodziewać się na ulicach po kolejnych kontrowersyjnych wydarzeniach? Pokażę mechanizmy odpowiadające za włączanie się w działania zbiorowe i poszukam różnic w zaangażowaniu między osobami protestującymi już wcześniej oraz tymi protestującymi po raz pierwszy.

W demokracji obywatele mają wpływ na funkcjonowanie państwa. Prognozy ich zachowań, decyzji wyborczych, aktywizmu, stopnia aktywności politycznej czy zaangażowania społecznego pozwalają przewidywać, jak nasz kraj będzie wyglądał w przyszłości.